Terra Incognita | Zuid-Amerika Reis door Joe Pichler

In het tweede deel van hun reis door Zuid-Amerika bezoeken Joe en Renate Pichler de landen in het noorden van het continent die zelden door motorrijders worden bezocht: Guyana, Suriname en Frans-Guyana. Modderige paden door het regenwoud maken de tocht tot een uitdagende rit.

Leticia, de hoofdstad van het Braziliaanse Departamento de Amazonas, ligt midden in het regenwoud en is niet bereikbaar met landvoertuigen. Alle goederen of dingen voor dagelijks gebruik worden per vliegtuig vervoerd. Zo ook onze KTM, die we hebben ingevlogen vanuit Bogotá, onze laatste stop in Colombia.

En op onze eerste stop in Brazilië heeft de Adventure een onderbreking. Met het passagiersschip "Vitoria Regia" varen we stroomafwaarts de Rio Solimões op. De weinige hutten zijn al gereserveerd. Maar wij hebben onze hangmatten bij ons, waarmee we het ons comfortabel maken op het bovendek.

Langs dorpjes waar de boot de enige verbinding met de buitenwereld is, glijden we over de traag stromende rivier en bereiken Manaus na vier dagen. Manaus, dat onvoorstelbaar rijk was geworden door de rubberhausse, was aan het eind van de 19e eeuw de modernste stad van Brazilië. In 1896 werd hier het Teatro Amazonas geopend, een prachtig operagebouw. Veel van de bouwmaterialen werden geïmporteerd uit het verre Europa.

In het Amazonegebied is de boot het belangrijkste vervoermiddel

Voor ons is Manaus slechts een tussenstop op weg naar Guyana, Suriname en Frans-Guyana. De BR-174 van Manaus naar Boa Vista is een goed aangelegde snelweg, alleen de dagelijkse regen vermindert het rijplezier. Na Presidente Figueiredo doorkruisen we het grondgebied van de Waimiri Atroari. De weg loopt dwars door ongerept regenwoud. Gedurende 120 kilometer is het verboden om te stoppen of foto's te nemen. Ten noorden van het beschermde gebied voor de inheemse bevolking is het regenwoud gekapt en grazen kuddes vee langs de weg.

Met de boot van Suriname naar Frans-Guyana

Sculptuur bij de evenaar in Roraima

»You must drive on the left side!«

Bij het binnenkomen van Guyana in Lethem is er een klein probleem. De vaccinatie alleen is niet genoeg, we moeten een extra test doen voor Covid-19. Na 15 minuten wachten is de verrassing groot. Renate test negatief, maar ik ben positief. Dit had ik absoluut niet verwacht. We moeten terug naar Brazilië en kunnen pas over vijf dagen nog een test doen. Er is een klein hotel in Bonfim. Renate krijgt een eigen kamer en zorgt voor eten. Ik heb geen symptomen behalve een zere keel, de koelkast is vol en het internet werkt. Het kon erger.

Zeven dagen later worden we opnieuw getest en godzijdank zijn we allebei negatief en mogen we Guyana in. "U moet aan de linkerkant rijden," vertelt de grensbeambte ons. Niet alleen is Engels van de voormalige Britse koloniale overheerser overgenomen als officiële taal in Guyana, ook het links rijden is gehandhaafd. Maar op de Lethem-Linden Road, een van de meest legendarische stukken weg in Zuid-Amerika, maakt dat helemaal niets uit. Er ligt 440 kilometer onverharde weg in het verschiet. Na een flinke regenbui verschijnen er talloze moddergaten en iedereen probeert er op de een of andere manier doorheen te komen. Of dat nu rechts of links is. Voor mij is dat 440 kilometer off-road plezier. Hoewel ik niet zeker weet of Renate, als duopassagier, net zo van het hele stuk heeft genoten.

De Kaieteur waterval stort 226 meter de diepte in

De Kaieteur waterval in Guyana is alleen bereikbaar per vliegtuig

Het toeristische hoogtepunt van Guyana, de Kaieteur waterval, kunnen we alleen per vliegtuig bezoeken. Met een hoogte van 226 meter is het een van de hoogste watervallen in Amerika. Daarna heb ik wat onderzoek gedaan naar het zeer bijzondere vliegtuig. De Britten-Norman Trislander is niet bepaald een van de veiligste modellen. Vanaf de eerste vlucht in 1970 tot februari 2020 waren er in totaal 26 verliezen; dat is 36 procent van alle gebouwde vliegtuigen. Bij acht van deze vliegtuigongelukken kwamen 49 mensen om het leven.

Nederlands erfgoed in Suriname

Na een veilige landing gaan we verder naar Suriname, een voormalige Nederlandse kolonie. Met Paramaribo bereiken we de hoofdstad van het kleinste land van Zuid-Amerika. Witgekalkte houten huizen uit de koloniale tijd kenmerken nog steeds het straatbeeld van het stadscentrum. Suriname is een smeltkroes van culturen. Tijdens de koloniale periode kwamen mannen en vrouwen uit vele vreemde landen min of meer vrijwillig naar Zuid-Amerika. Naast de inheemse bevolking wonen hier tegenwoordig mensen van Indonesische, Indiase, Chinese, Afrikaanse en Europese afkomst. Ze zijn Surinaams, maar hebben allemaal hun religie en tradities behouden. In Paramaribo staat de Petrus en Paulus Kathedraal, het grootste houten gebouw van Zuid-Amerika, en de grootste moskee van het Caribisch gebied staat vlak naast een Joodse synagoge.

Onderweg op de 440 kilometer lange Lethem-Linden Road

Op de een of andere manier hebben we niet het juiste moment gepakt om te reizen. Onderweg naar Albina regent het onophoudelijk. In het grensplaatsje parkeren we de motor en stappen weer over op de boot om het Galibi natuurreservaat aan de monding van de Marowijne rivier te bezoeken. Na een uur bereiken we Christiaan Kondre. De bewoners zijn inheemse indianen en behoren tot de oorspronkelijke bewoners van Suriname. Ze zorgen voor het Galibi Natuurreservaat, een van 's werelds grootste legendarische stranden voor reuzenschildpadden. Er zijn strikte richtlijnen voor bezoekers, die voor ons fotografen erg beperkend zijn. Er mag niet geflitst worden en alleen zaklampen met rood licht mogen gebruikt worden. Onder dekking van de duisternis komen de vrouwtjes aan land. Het leggen van de eieren is hard werken voor het 150 kilo wegende dier. Het duurt vijf uur voordat de meer dan 100 eieren in het zand zijn begraven en het oerdier weer in zee is verdwenen.

Regen heeft de weg naar Linden in een modderpoel veranderd

Een liter bier kost 12 euro - dan liever Franse rode wijn

We zijn nog steeds in Zuid-Amerika, maar na een korte boottocht over de Marowijne komen we in een compleet andere wereld terecht. Frans Guyana is een overzees departement en hoort politiek gezien bij Frankrijk. We krijgen geen inreisstempel in het paspoort, maar we hebben wel een aansprakelijkheidsverzekering voor de motor nodig. De internationale verzekeringskaart die geldig is in Europa wordt niet geaccepteerd. We blijven maar een week in het land, maar de enige verzekeringsagent in de stad verkoopt alleen een motorverzekering die drie maanden geldig is en 400 euro kost. Frans-Guyana is over het algemeen een dure plaats. Een liter bier kost 12 euro, tien keer zoveel als in Brazilië. Maar Franse rode wijn, stokbrood en Camembert zijn een welkome afwisseling op ons menu.

Bewoners van Christiaankondre organiseren een bezoek aan het Galibi Natuurreservaat

Het grensstadje Saint-Laurent-du-Maroni was ooit een strafkolonie en kreeg enige bekendheid door de film Papillon. Pas in 1953 werd de strafkolonie voorgoed gesloten.

Kourou is Europa's enige ruimtehaven. Sinds 1979 worden hiervandaan niet alleen de Europese Ariane maar ook Russische Sojoez-raketten gelanceerd. Na de Russische inval in Oekraïne werd de samenwerking echter stopgezet door de Russische ruimtevaartorganisatie Roskosmos. Alle Sojoez-lanceringen die gepland stonden in Kourou werden geannuleerd.

De typische regenwoudbruggen worden glad als ze nat zijn

580 kilometer junglepad wachten op de terugweg

In Cayenne, de hoofdstad van Frans-Guyana, is een goed uitgeruste motorzaak waar we nieuwe banden laten monteren. Dit is een welkome gelegenheid voor ons, want terug in Brazilië voert de weg naar Macapa nog eens 580 kilometer door het regenwoud. En het regenwoud doet zijn naam eer aan. Korte maar hevige regenbuien verzachten de weg en het oversteken van talloze houten bruggen wordt een gevaarlijke glijbaan. In Macapa eindigt de weg op de oevers van de Amazone. We steken de enorme Amazonedelta over op een schip en bereiken São Luís aan de Atlantische kust op tijd voor Carnavalszaterdag.

Een dag verder naar het oosten ligt het Lençóis Maranhenses National Park, de enige woestijn van Brazilië. Motorfietsen zijn niet toegestaan in het nationale park. We huren daarom een voertuig met vierwielaandrijving en doorkruisen wat eigenlijk een droog duingebied is. Tijdens het regenseizoen hoopt het water zich echter op in duizenden lagunes, waardoor een compleet surrealistisch landschap ontstaat.

De Lençóis Maranhenses is de enige woestijn in Brazilië

Langs de Braziliaanse kust bereiken we uiteindelijk Fortaleza, de laatste halte van onze reis door een weinig bekend deel van Zuid-Amerika.

Aankomst en binnenkomst

Guyana binnenkomen via een landgrens is alleen mogelijk vanuit Brazilië en Suriname. Suriname is alleen toegankelijk vanuit Guyana en Frans-Guyana. Er is ook maar één grensovergang tussen Frans Guyana en Brazilië, over de brug bij Olapoque.

Documenten

Een geldig paspoort, nationale registratie en nationaal rijbewijs zijn verplicht. Een Carnet de Passages is niet verplicht. Bij binnenkomst in elk land wordt een tijdelijke invoervergunning afgegeven.

Brazilië: Geen aanvullende documenten vereist.

Guyana: Een verzekering voor de motorfiets moet worden afgesloten voordat de inreisstempel wordt gehaald. Dit is echter geen probleem in Lethem. De tijdelijke invoervergunning aan de grens in Lethem is slechts drie dagen geldig en moet binnen deze tijd worden verlengd in Georgetown. Een internationaal rijbewijs is verplicht, maar daar is ons nooit om gevraagd.

Suriname: De verzekering voor de motorfiets moet al in Guyana zijn afgesloten. De E-Tourist Card moet vooraf worden aangevraagd. Vaccinatie tegen gele koorts is verplicht. Zonder deze documenten kom je niet op de veerboot over de Corantijnrivier.

Frans Guyana: Dit overzeese departement hoort politiek gezien bij Frankrijk. De verzekering voor de motorfiets moet in de grensplaats worden afgesloten. De motor blijft bij de grens staan en je moet naar de verzekeringsagent lopen.

Klimaat en reistijd

In het Amazonegebied valt van mei tot november de minste regen, maar je moet wel elke dag een bui verwachten. Aan de kusten van de Guyana's is het droog van februari tot april en van augustus tot oktober.

Motorfiets, verkeer en veiligheid

Alles is beschikbaar, van goede lange-afstandswegen tot stoffige of modderige paden, afhankelijk van het weer. Benzinevoorziening is geen probleem. Elke toerende Enduro heeft sowieso de vereiste actieradius van 250 kilometer.

Gezondheid

Houd je aan de geldende Covid-19-voorschriften. Vaccinaties tegen tetanus en hepatitis A en B worden over het algemeen aanbevolen. In het Amazonegebied is malariaprofylaxe aan te raden.

Suriname vereist een vaccinatie tegen gele koorts. Vaccinatieadvies is verkrijgbaar bij tropische instituten.

Geld

Visa geldautomaten zijn overal beschikbaar. Wij hebben echter altijd een voorraad euro's en Amerikaanse dollars in contanten bij ons voor noodgevallen. Wissel bij het verlaten van het land de lokale valuta die je niet meer nodig hebt in bij de grens.

Communicatie

Voor telefoongesprekken binnen de afzonderlijke landen is het raadzaam om een lokale simkaart te kopen. De binnenlandse kaart werkt ook, maar de roamingkosten zijn erg hoog. WIFI is overal beschikbaar.

In Brazilië is een beetje Portugees noodzakelijk voor communicatie. In Guyana wordt Engels gesproken en ook in Suriname kun je er mee uit de voeten. In Frans-Guyana wordt natuurlijk Frans gesproken.

Literatuur en kaarten

Voor Brazilië, Guyana, Suriname en Frans-Guyana zijn wegenkaarten verkrijgbaar bij Reise Know-How Verlag. Voor GPS zijn kaarten van Garmin en Open Street Maps beschikbaar. Reisgidsen voor Brazilië worden aangeboden door Reise Know-how Verlag. Voor Guyana en Suriname zijn de reisgidsen van Bradt het meest up-to-date.