Reizen | Zuid-Amerika - Terug naar Patagonië!

Drie maanden lang trok Michael Schröder door Patagonië op een BMW R1250 GS - en volgde het spoor van een reis die hij 30 jaar geleden al eens eerder had gemaakt.

Tekst en foto's: Michael Schröder

De Carretera Austral leidt 1247 kilometer naar het woeste zuiden van Chili

De beslissing stond al een tijdje vast: Ik moest weer terug. Naar Patagonië. Het waren de beelden in mijn hoofd van toen die me geen rust lieten. Beelden van eindeloze uitgestrektheid, van onwerkelijk mooie bergen, van regenwouden, vulkanen en glinsterende turquoise meren en lagunes, aan de oevers waarvan ik vele, vele jaren geleden mijn tent al had opgezet: als student was ik in december 1989 vertrokken om zes maanden lang op een BMW R 80 G/S door dit stormachtige zuiden van Chili en Argentinië, dat de naam Patagonië draagt, te reizen - een uitgestrekt land, net zo grenzeloos als mijn verlangen naar een groot avontuur. En het was een groot avontuur dat alle verwachtingen overtrof. Geluk was opeens meer dan een woord voor mij, het was tastbaar geworden. En tot op de dag van vandaag is het nog steeds onlosmakelijk verbonden met deze reis.

Bandenservice aan het einde van de wereld

Viña del Mar, Chili, 4 januari 2023, kilometer nul: Mijn BMW staat nu volgeladen geparkeerd op de binnenplaats van het guesthouse waar ik de eerste dagen mijn intrek heb genomen. Nu hoef ik alleen nog maar op te stappen, de motor te starten en weg te rijden. Ik heb lang op dit moment gewacht, ik heb een jaar lang gepland en georganiseerd, en ik heb me altijd voorgesteld hoe het zal zijn: wegrijden.

Kamperen bij het Lago General Carrera

Het boek over de reis

Met verhalen en foto's over zijn drie maanden durende motorreis door Patagonië heeft Michael Schröder een liefdesverklaring geschreven aan het zuidelijke puntje van het Zuid-Amerikaanse continent. Het hoogwaardig geïllustreerde boek, met een gedetailleerd informatief gedeelte, kan ook gezien worden als een handleiding: Het is bedoeld om reizigers te inspireren om naar het mooiste eind van de wereld te reizen. "Sehnsucht nach Patagonien" (Verlangen naar Patagonië), Motorbuch Verlag, 240 pagina's, 450 illustraties, ISBN 978-3-613-0-4594-1, prijs: 49,90 euro.

Het is vrij eenvoudig. De poort gaat open, ik rol naar buiten en draai een brede hoofdweg op die me de stad uit en verder zuidwaarts brengt. Ik heb vandaag geen vaste bestemming, geen vooraf geboekt hotel, alleen een richting. 100 kilometer of misschien 500? Moeilijk te zeggen. Alles zal afhangen van hoe snel we aan elkaar wennen, deze volgeladen BMW en ik. Mijn laatste lange motorreis was 18 jaar geleden, dus ik zal aan veel dingen opnieuw moeten wennen. Maar het is goed om eindelijk weer onderweg te zijn. De komende drie maanden - een mini-sabbatical van twee maanden plus vier weken vakantie - zijn nu alleen voor mij en mijn droom: terug naar Patagonië!

In Argentinië voert de legendarische snelweg Ruta 40 vaak door schijnbaar eindeloze steppe alsof deze met een liniaal is getekend.

Ik schiet goed op, maar vooral omdat dit centrale deel van Chili niet bijzonder aantrekkelijk is. Dat geldt ook voor de "Ruta 5", de levensader van het land, die ook een deel van de Panamericana is, maar dan volstrekt onromantisch en lijkend op een tweebaan snelweg. ‘s Avonds zet ik voor het eerst in 20 jaar mijn tent op, binnen gehoorsafstand van de watervallen van Laja. Maar alle bewegingen zijn er nog, alsof ik nooit anders heb gereisd. En het gevoel in mijn hoofd is nog steeds hetzelfde, ondanks de opsluiting in de tent, de hitte en het stof: dit moment smaakt echt naar vrijheid! Ja, dat is precies hoe het vroeger voelde!

Verder naar het zuiden. Links van de weg rijst de ene na de andere vulkaan op uit de groene vlakte, waaronder Lonquimay, Llaima en uiteindelijk de rokende Villarrica. Dit deel van het land heet La Araucanía en maakt al deel uit van Patagonië. Het doet denken aan een mengeling van Canada en Zwitserland, met uitzondering van de vulkanen natuurlijk. Ik rijd in oostelijke richting naar de Andes, ga de grens van Argentinië over en rijd verder naar het zuiden langs de legendarische Ruta 40, de Cuarenta. Het wordt wilder en eenzamer, ik kampeer veel, neem een bad in rivieren en meren en voel dat ik rustiger word, dat mijn hoofd langzaam leeg wordt voor dit avontuur. Ondertussen zijn de GS en ik eindelijk vrienden geworden, alles staat klaar, past en werkt. We zijn klaar voor deze reis naar het einde van de wereld.

Wild kamperen? Geen probleem in de zuidelijke delen van Chili en Argentinië

Chaitén, Chili, 17 januari, 2.830 kilometer: We reizen over de Carretera Austral, de grote avonturenweg van Chili, die steeds dieper dit anders ontoegankelijke zuiden van het smalle land in leidt, om uiteindelijk na een wilde 1.247 kilometer te capituleren voor de ontoegankelijkheid van een steeds prachtiger fjord-, gletsjer- en berglandschap. Alaska, Scandinavië of toch Schotland? Ik ben mijn geografische oriëntatie allang kwijt, maar ik ben des te blijer dat deze weg voorlopig goed uitgebouwd is. Toen ik hier in januari 1990 langs reed, was het een eenvoudig golfplaten pad. Op zijn best.

Ten zuiden van Coyhaique is deze weg de laatste 500 kilometer echter trouw gebleven aan zijn voorheen wilde reputatie: zand en grind, terwijl de brutaliteit van de natuur om ons heen bijna geen grenzen kent. In Villa O'Higgins, een charmante mix van militaire buitenpost en pioniersnederzetting in het zicht van het Patagonische binnenlandijs, komen we eindelijk aan het einde. Als je, net als ik, verder naar het zuiden wilt, moet je eerst 360 kilometer terugrijden om bij Lago General Carrera over te steken naar Argentinië.

Perito Moreno, Argentinië, 30 januari, 4.370 kilometer: Ten zuiden van het stadje verdwijnt de Ruta 40 in deze schijnbaar eindeloze steppe die het oostelijke tweederde deel van Patagonië vormt. Geelgrijs land zover het oog reikt. De "Cuarenta" loopt vele honderden kilometers kaarsrecht, dus ik rijd door een uitgestrekte leegte. Maar van verveling is geen sprake, integendeel: Deze uitgestrektheid blijkt een ervaring te zijn, die elke bekende dimensie verschuift en een ongelooflijk meditatief effect heeft. Bovendien trekt de wind voortdurend aan je helm, je armen en je motor, en soms zijn de rukwinden zo sterk dat de motor zelfs even uit koers dreigt te raken. Maar naar precies zo'n Patagonië verlang ik al jaren.

Het uitzicht op deze woest gekartelde bergketen met de 3.406 meter hoge Fitz Roy is een van de meest spectaculaire panorama's in Patagonië.

El Chaltén, Argentinië, 2 februari, 5.203 kilometer: Ik ga westwaarts langs de noordelijke oever van het Lago Viedma, uitgelaten en uitkijkend naar een heel bijzonder weerzien. En dan verschijnt het! Eerst is het niet meer dan een piek, maar al snel groeit het uit tot een gigantische monoliet, omringd door sneeuwvelden en midden in een Graalburcht van andere agressieve rotsnaalden, maar die boven alles uittorent. Het is de Fitz Roy, de koning van de bergen van Patagonië. 3.406 meter puur graniet, waarvan de bovenste twee kilometer glad en verticaal zijn, alsof ze ommuurd zijn. Ik stop en staar lange tijd naar deze berg waar ik zoveel jaar geleden voor stond. Ik kan mijn geluk nauwelijks geloven. Maar nu weet ik dat ik voorgoed terug ben in Patagonië. Een paar dagen later dwingt slecht weer me tot een grote koerswijziging: bij de machtige Perito Moreno-gletsjer was alles nog in orde, terwijl er dagenlang een storm woedde in het Torres Del Paine-massief verder naar het zuiden. Ik besluit eerst naar het einde van de wereld te rijden op Tierra del Fuego en dan later het Painegebergte opnieuw te proberen, ook al zorgt deze routewijziging voor veel extra kilometers. Dat maakt niet uit.

Kampeer de hele nacht aan de oever van de 4.300 meter hoge Laguna Verde bij de westelijke helling van de Paso de San Francisco

Ushuaia, Argentinië, 10 februari, 6.650 kilometer: Plotseling, achter een lange bocht, is daar de ingang van de meest zuidelijke stad ter wereld: een portaal bestaande uit twee torens waarop met grote letters Ushuaia staat geschreven. Een paar kilometer verder, aan de oevers van Bahia Lapataia, houdt de weg eindelijk op, en een paar bochten later, bij Kaap Hoorn, houdt het continent ook op. In maart 1990, bijna precies 33 jaar geleden, stond ik al op deze plek. Het gevoel hier voor de tweede keer op een motor te zijn aangekomen? Prachtig!

Aankomst in Ushuaia, de meest zuidelijke stad ter wereld op Vuurland

De oostelijke helling van de 4.725 meter hoge Paso de San Francisco

Torres del Paine, Chili, 19 februari, 7.900 kilometer: De aanblik van het woest grillige Painegebergte raakt me met volle kracht. Ik kan me geen mooiere bergketen voorstellen en na vier dagen kan ik me nauwelijks losrukken van mijn plek aan het glinsterende turquoise water van het Pehoé-meer. Ik voel dat ik eindelijk in mijn droomland ben aangekomen en probeer mijn vertrek uit te stellen: als ik nu de GS opstart, begint de terugreis.

Een laatste blik terug op de spectaculair gelegen Laguna Verde in de Andes van Noord-Argentinië

Fiambala, Noord-Argentinië, 15 maart, 13.800 kilometer: De afgelopen drie weken - één grote waanzin! De rit van bijna 2.600 kilometer langs de oostkust van Argentinië, de dagen in Buenos Aires, de terugweg naar de bodem van de Andes bij Mendoza - de indrukken zijn werkelijk ongeëvenaard. Of toch niet? Ik sta op de oostelijke helling van de San Francisco Pas, die van hier tot de volgende stad aan de Chileense kant meer dan 500 kilometer lang is en naar een hoogte van 4.725 meter voert - bekende alpiene afmetingen verliezen hier hun betekenis. Met tien liter extra benzine en twaalf liter drinkwater verdwijn ik in deze bergwereld, die wordt gedomineerd door verschillende vulkanen van meer dan 6.000 meter hoog. Ik ben zo enthousiast op de pas dat ik niet eens besef hoe buiten adem ik ben. De BMW klaagt ook niet over de inspanningen hier, hij heeft zelfs nog niet om een druppel olie gevraagd.

De laatste 500 kilometer van de Carretera Austral zijn onverhard

Een paar kilometer verderop ligt Laguna Verde, een glinsterend turquoise juweel op een hoogte van 4.300 meter. Ik stop aan de oever, zet mijn tent op en geniet van de absolute rust die op deze magische plek heerst, maar ook van het gevoel van totale eenzaamheid. Als ik de volgende ochtend uit mijn slaapzak kruip en de eerste verwarmende zonnestralen voel te midden van dit prachtige panorama bij nul graden, voel ik me oneindig tevreden.

Aan het begin van de middag komt het slechte nieuws: de Chileense grenspost is de komende drie dagen gesloten. Omdat ik niet genoeg benzine of drinkwater heb voor de terugreis naar Argentinië, rijd ik Chili toch binnen en meld me meteen bij de autoriteiten in Copiapó, 100 kilometer verderop. De ambtenaren zijn echter erg streng: Ik ben officieel ongewenst en moet Chili eind maart verlaten. Ook mag ik het land de komende tien jaar niet meer in. De enige troost: mijn reis is toch al bijna voorbij.

Het zuiden van Chili doet soms denken aan de Allgäu, met een snufje Alaska voor de goede orde

Viña del Mar, 27 maart, 15.805 kilometer: Na 83 dagen zit het er echt op. Maar het voelde goed om de oude mentale beelden te volgen en de reis nog een keer te maken. Heel goed zelfs.

De motor

De BMW R 1250 GS werd door Touratech speciaal geprepareerd voor deze reis. De meest complexe ombouw was ongetwijfeld de installatie van de nieuwste generatie van de semi-actieve Plug & Travel EVO-vering van Touratech Suspension, die de toch al uitstekende rijeigenschappen van de R 1250 GS merkbaar verbeterde.

De GS werd ook uitgerust met een stevig ZEGA Evo koffersysteem met een inhoud van 38 en 45 liter en de bijbehorende binnentassen. Op de linker bagagedrager werd een afsluitbare gereedschapskist gemonteerd zodat gereedschap altijd bij de hand is. Een dubbele USB-aansluiting in de cockpit zorgde voor stroom voor de mobiele telefoon of de batterijen van de camera tijdens de rit. Veel andere onderdelen werden gemonteerd om delen van de motor te beschermen die bijzonder gevoelig zijn voor vallen of steenslag, waaronder de twee waterkoelers, het remvloeistofreservoir achter, de uitlaatklep, de ABS-sensor voor, de koplamp, het TFT-scherm, de rem- en koppelingshendels en de startmotor. Met het oog op mogelijke rivieroversteken werd een slang gebruikt om de gimbalventilatie te leiden. De crashbar, cilinder en motorbeschermers bleven daarentegen in originele staat. Het vervangen van het originele tweedelige zadel door een eendelig zadel was een kwestie van persoonlijke smaak.

Reisinformatie

Aankomst en binnenkomst

Santiago de Chile wordt vanuit Duitsland door verschillende luchtvaartmaatschappijen aangevlogen, maar helaas niet rechtstreeks. Retourvluchten kosten vanaf ongeveer 900 euro. Een paspoort, nationaal rijbewijs en nationaal kentekenbewijs zijn voldoende om Chili binnen te komen (90 dagen). De volgende motorverzekering is ook vereist voor de motor voor de tijd in Chili: SOAPEX (Seguro Obligatorio de Accentes para Vehículos Extranjeros). De verzekering kan online worden afgesloten via HDI Seguros (www.hdi.cl), kost ongeveer 60 euro voor drie maanden. Een Carnet de Passages is niet nodig voor Chili of Argentinië.

Vervoer van motorfietsen

De BMW arriveerde per schip in een geconsolideerde container exclusief voor motorfietsen van Hamburg naar San Antonio, Chili, dat ongeveer 90 kilometer ten zuiden van Valparaiso/Viña del Mar ligt. Het transport duurde vijf weken en werd georganiseerd door het Hamburgse expeditiebedrijf In Time Forwarding & Courier. Beide reizen samen voor een beladen motor, inclusief alle bijkomende kosten, kostten 2.650 euro (per december 2022). Alle informatie: www.intime-ham.com.

Klimaat en reistijd

Alleen de Zuid-Amerikaanse zomermaanden van december tot uiterlijk april zijn geschikt voor een motorreis naar Patagonië. Rond Santiago en in het centrale deel van Chili kan de temperatuur oplopen tot 40 graden, en hoe zuidelijker je gaat, hoe koeler het wordt: In het zuiden van Patagonië kan het onder de tien graden worden. De wind waait meestal constant en soms extreem hard, en regen is altijd te verwachten, vooral in het westen van Patagonië.

Geld

In Chili kan, net als in Argentinië, bijna alles met een creditcard of zelfs pinpas worden betaald, en geldautomaten zijn bijna overal in steden te vinden. Houders van een Visa-kaart betalen geen kosten (vanaf het voorjaar van 2023). Er zijn echter twee wisselkoersen voor de Amerikaanse dollar in Argentinië: de officiële en een onofficiële genaamd "Dollar Blue", waarbij je bijna twee keer zoveel Argentijnse pesos per Amerikaanse dollar krijgt. Veel particulieren zijn bereid om te wisselen tegen de "Dollar Blue" koers, die ook vaak wordt aangeboden in hostels of hotels.

Communication

Je moet een basiskennis Spaans hebben; Engels werkt alleen in de zeldzaamste gevallen. Lokale simkaarten, die overal verkrijgbaar zijn, worden aanbevolen voor telefoongesprekken. Wifi is nu ook beschikbaar bij elk benzinestation. Een tip: installeer vooraf een eSim (bijv. Airalo) voor het land in kwestie, die de telefoon automatisch activeert wanneer je de grens oversteekt. In veel delen van Patagonië, maar ook in de Andes, is er geen mobiel telefoonnetwerk, zodat je bij pech of een ongeval geen hulp kunt inroepen. De enige remedie in dergelijke regio's is een satellietcommunicatietoestel zoals de handige Garmin inReach Mini 2, waarmee je in geval van nood vanaf elke plek kunt communiceren met een reddingscentrum, dat vervolgens hulp zal organiseren voor zover dat mogelijk is.

Kiosk en restaurant in één

Accomodatie

Hostels, pensions, hotels en campings zijn overal en in alle prijsklassen te vinden in Patagonië. Veel accommodaties in de toeristische centra zijn in januari en februari echter ruim van tevoren volgeboekt. Wildkamperen is geen probleem in afgelegen gebieden.

Kaarten en literatuur

De standaardwerken zijn "Chili en de Paaseilanden" van Stefan Loose Travel Handbooks en "Argentinië" van Lonely Planet. De volgende kaarten worden aanbevolen: "Chili" op schaal 1:1.600.000, "Argentinië" op schaal 1:2.000.000 en "Patagonië" op schaal 1:1.400.000 - allemaal van "Reise Know-how".